ԿՐԹԱԿԱՆ
ՖՈՐՈՒՄ
ՖՈՐՈՒՄ
ՊԱՇԱՐՆԵՐԻ
ՇՏԵՄԱՐԱՆ
ՇՏԵՄԱՐԱՆ
ՀԵՌԱՎԱՐ
ՈՒՍՈՒՑՈՒՄ
ՈՒՍՈՒՑՈՒՄ
ԻՆՏԵՐԱԿՏԻՎ
ՈՒՍՈՒՑՈՒՄ
ՈՒՍՈՒՑՈՒՄ
ԿԿՏ
ՀԱՄԱԿԱՐԳ
ՀԱՄԱԿԱՐԳ
Պատմության և մշակույթի հուշարձաններին վնաս հասցնող երկու հիմնական գործոնները բնական են՝ դա ժամանակն է ու բնության գործոնը, որոնք քայքայում և թուլացնում են հուշարձանները: Սակայն հաճախ այս երկու բնական երևույթներին գումարվում է երրորդը՝ մարդկային գործոնը: Ոլորտի մասին պատշաճ գիտելիք չունենցող քաղաքացիներն իրենց ինքնագործունեթյամբ հաճախ վնաս են հասցնում պատմամշակութային ժառանգությանը, աղճատում են հուշարձանները կամ դրանց հարակից պատմական միջավայրը, կատարում են ինքնակամ պեղումներ, որոնց ընթացքում վնասվում են հնագիտական շերտեր: Ոլորտի պատասխանատուներն օրենքի շրջանակներում տուգանում կամ դատական հայցեր են ներկայացնում այդ քաղաքացիներին՝ պարտավորեցնելով վերականգնել հուշարձանին հասցված վնասը: Արդյունքում ունենում ենք պետությունից դժգոհ քաղաքացի, ով տուգանվելուց հետո է տեղեկանում, որ հուշարձանների և դրանց պահպանության գոտում նախատեսվող հողային, շինարարական և նույնիսկ տնտեսական գործունեության հետ կապված հարցերը կարգավորվում են ՀՀ օրեսդրությամբ և դրանք պետք է նախապես համաձայնեցվեն պատասխանատու պետական մարմնի հետ: Մյուս կողմից ունենում ենք աղճատված հուշարձաններ և յուրաքանչյուր նման դեպքով կորցնում ենք մեր ընդհանուր պատմության և մշակույթի ևս մեկ հուշարձան: Վերջին տարիներին հուշարձանի պատմական միջավայրի աղճատման առավել աչքի ընկնող օրինակներից է Սանահինի վանական համալիրի պահպանության գոտում՝ Զաքարյան իշխանների դամբարանի հարևանությամբ նոր հուղարկավորություն իրականացնելու և ժամանակակից գերեզմանատեղի կառուցելու փաստը:
ՀՀ դպրոցների աշակերտներին պատմամշակութային հուշարձանների հետ վարվեցողության կանոնների մասին տարրական գիտելիքի տրամադրման նպատակով առաջարկվում է «Հայաստանի դպրոցներում «Պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ու պատմական միջավայրի պահպանություն» բաց դասի և մրցույթի կազմակերպում ու անցկացում» կրթական նախագիծը։
Հեղինակ՝
ԽՈՐԵՆ ՄՆԱՑԱԿԱՆՅԱՆ
ՀՀ ԿԳՄՍ նախարարության պատմության և մշակույթի հուշարձանների պահպանության գործակալության աշխատակից, պատմաբան
Էլ. հասցե՝ monument.am@yahoo.com
Հեռ.՝ +374 93 00 5987
«Պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ու պատմական միջավայրի պահպանություն» բաց դասի օրինակելի պլանը և մրցույթի հայտարարությունը տեղադրված են «Հայկական կրթական միջավայրի» «Պաշարների շտեմարան» կայքում (https://lib.armedu.am/resource/28441)։
Գնահատում Կրթական գնահատումը ուսումնական գործընթացի արդյունավետության և ուսուցման արդյունքների բացահայտման միջոց է; / Տես՝ Հանրակրթության պետական կրթակարգ. Միջնակարգ կրթության պետական չափորոշիչ, Երևան, «Անտարես», 2004/ Գնահատմամբ պարզվում է սովորողների և դպրոցների…
Դասի պլան Ես և շրջակա աշխարհը առարկայից Կաղապարի լրացման տեսաուղեցույց (https://drive.google.com/file/d/1MoCO3pXvgd4B8yHtapHUo24WDNtygZrw/view?usp=drive_link) Մեթոդական ուղեցույց (https://docs.google.com/document/d/1wL56E_w6CSzWXB__VmKmF4iMi8trsQGs/edit?usp=sharing&ouid=108287337791459882737&rtpof=true&sd=true)
Պարզաբանումներ
Նոր նյութի ներկայացում Նոր նյութի բացատրության ժամանակ պետք է հաշվի առնել այն հանգամանքը, որ աշակերտը միանգամից չի կարող շատ բան սովորել: Ըստ գիտական հետազոտությունների` Նոր նյութի հաղորդման ժամանակ կարևոր է…
Ներկայացնեմ մի քանի հրաշալի օնլայն գործիքներ, որոնք հնարավորություն կտան դասի սկզբում կետրոնացնել աշակետների ուշադրությունը: Մտագրոհ անցկացնելու գործիք է՝ https://www.mentimeter.com , կիրառման ուսուցողական տեսանյութը՝ https://www.youtube.com/watch?v=8ckjXGzOM-g Երբ քիչ ժամանակ կա և չեք…
Հեռավար ուսուցում 2022—2023 ուսումնական տարի, 5-րդ դասարան
Մուտքի խոսք Էռնեստ Հեմինգուեյի «Ծերունին և ծովը» վիպակը հանրակրթական դպրոցներում ուսումնասիրվում է 8-րդ դասարանում հինգ կամ վեց դասաժամով, որոնցից մեկ դասաժամ հատկացվում է գրողի կենսագրությանը, վիպակի ժանրային առանձնահատկությունների ուսուցմանը: Գրականության դասերին նորագույն մեթոդների ու հնարների հմտորեն կիրառումը մշտապես կարևոր բաղադրիչ է հանդիսացել ուսուցման նպատակին հասնելու համար: Մեթոդների ու հնարների բազմազանության մեջ ուսուցիչը պիտի կարողանա ընտրել թեմային համապատասխանող, համեմատաբար ավելի արդյունավետ, հետաքրքիր, ինչպես նաև սովորողների վերլուծական- քննադատական մտածողությունը զարգացնող միջոցներ, գործիքներ, թվային ռեսուրսներ: Արդյունավետ մեթոդների ընտրությունից է կախված առաջադրված նպատակի իրականացումը: «Ծերունին և ծովը» վիպակի դասավանդման մեթոդները կարող են լինել բազմաշերտ ու ընդգրկուն, ինչպիսին ստեղծագործությունն է: Թեման ուսումնասիրելիս խորհուրդ է տրվում առաջնորդվել ԽԻԿ համակարգով և աշակերտակենտրոն սկզբունքով, ուշադրություն դարձնել խաչվող կամ ընդհանրական հասկացություններին: Եռափուլ համակարգի առանձին փուլերում կիրառել համապատասխան մեթոդներ ու հնարներ, առաջադրանքներ: Դրանք հմտորեն համադրելու և նպատակահարմար կիրառելու դեպքում ուսուցիչը առավելագույն արդյունքի կհասնի:Պարտադիր չէ, որ այս աշխատանքում ընդգրկված բոլոր մեթոդներն ու հնարները կիրառվեն վերջնարդյունքի հասնելու համար: Գրականության ուսուցիչը կարող է դրանցից մի քանիսը հաջողությամբ կիրառել կամ դասը պլանավորելիս համատեղել իր նախընտրած մեթոդի հետ և հասնել ցանկալի արդյունքի:
Հեռավար ուսուցում 2022—2023 ուսումնական տարի, 3-րդ դասարան
Ուղղագրությունը և ուղղախոսությունը 10-րդ դասարանում:
Բարի գալուստ 7-րդ դասարանի ուսումնական նյութերի հեռավար դասընթացին: Մաղթում եմ բոլորիս արդյունավետ աշխատանքային ուսումնական տարի:
ՏՀՏ խմբակ
ՏՀՏ խմբակ
