«Կոմիտասյան երաժշտության հնչողությունը հնարավորություն է տալիս լսելու նաև ինքներս մեզ». Ժաննա Անդրեասյան

Սեպտեմբերի 27, 2024

Մշակութային լուրեր

«Կոմիտաս լսելն առանձնահատուկ հանգստություն է, հնարավորություն՝ սեփական մտքերը կարգի բերելու, խորհելու, նաև ավելի պարզ մտածելու բոլոր բարդ հարցերի մասին», - Կոմիտաս Վարդապետի երաժշտության՝ սեփական ընկալման մասին լրագրողի հարցին ի պատասխան ասել է ԿԳՄՍ նախարար Ժաննա Անդրեասյանը:

Այսօր՝ սեպտեմբերի 26-ին, լրանում է հայ հոգևոր և ժողովրդական երգի վարդապետ, երգահան, բանահավաք, կոմպոզիտոր Կոմիտասի ծննդյան 155-ամյակը:

Հոբելյանի առիթով ԿԳՄՍ նախարար Ժաննա Անդրեասյանը, նախարարի տեղակալ Ալֆրեդ Քոչարյանը բազմաթիվ հայտնի մտավորականների հետ Կոմիտասի անվան զբոսայգու պանթեոնում ներկա են եղել Վարդապետի հիշատակի խնկարկման արարողությանը:

Հոգեհանգստյան կարգին հաջորդել է Կոմիտասի թանգարան-ինստիտուտում «Փարիզյան հանդիպումներ» խորագիրը կրող ժամանակավոր ցուցահանդեսի բացումը: Ցուցադրությունն իրականացվում է ՀՀ ԿԳՄՍ նախարարության աջակցությամբ՝ Կոմիտասի թանգարան-ինստիտուտի և Ե․ Չարենցի անվան գրականության և արվեստի թանգարանի հետ համատեղ:

«Տարեսկզբից ի վեր արդեն միջոցառումներ են անցկացվել, ու մենք նաև առիթ ենք ունեցել հենց այստեղ՝ Կոմիտասի թանգարան-ինստիտուտում, հանդիպելու և ներկայացնելու հրատարակությունները, ծրագրերը, ցուցադրությունների հետ կապված աշխատանքները: Կոմիտասի ժառանգությունն այնքան բազմաշերտ է, որ ցանկացած նոր աշխատանք ընդամենը ցույց է տալիս, թե դեռ որքան բան կարելի է անել: Շատ կարևոր է, որ հանրահռչակման հարցում առանձնակի ուշադրություն դարձնենք կրթությանը: Եվ ուրախ եմ, որ այսօր էլ պանթեոնում բազմաթիվ երեխաներ կային, ինչը ցույց է տալիս, որ դպրոցներում հատուկ ուշադրություն է ցուցաբերվում, և երեխաները ոչ միայն գիտեն Կոմիտասին, այլ նաև գիտեն՝ ինչպես հարգել ու ինչպես հարգանքի տուրք մատուցել»,- ասել է նախարար Ժաննա Անդրեասյանը:

Նախարարն ընդգծել է, որ ուսումնական ծրագրերում շատ մեծ ուշադրություն է դարձվում Կոմիտասի ժառանգության ներկայացմանը: Նա ևս մեկ անգամ հիշեցրել է, որ 2024-25 ուստարին հայտարարված է մշակութային կրթության տարի, ինչը դպրոցներին թույլ է տալու նաև առանձին ծրագրերով, նախագծերով ներկայանալ այս կարևոր հոբելյանին:

Նախարարը նշել է, որ Կոմիտասի անվան Կամերային երաժշտության տանը Վարդապետի ծննդյան նախօրեին մեկնարկած երգեհոնային երաժշտության միջազգային երկրորդ փառատոնը ևս խորհրդանշական իմաստով նվիրված է Կոմիտասին: Ժաննա Անդրեասյանը հայտնել է, որ այսօր մեկնարկող ցուցադրությունից բացի՝ նախատեսված է նաև «Անտունի» բալետային ներկայացման առաջնախաղը Ալ. Սպենդիարյանի անվան օպերայի և բալետի ազգային ակադեմիական թատրոնում:

«Կարևոր աշխատանք է կատարվում Կոմիտասի ժառանգությունը հանրահռչակելու, դրան նորովի մոտենալու նպատակով: «Փարիզյան հանդիպումներ» ցուցադրությունը մեր երկու թանգարանների համագործակցության արդյունքում է կայանում, որին մասնակցում է նաև ֆրանսիական կողմը»,- հավելել է նախարարը՝ ընդգծելով, որ տարբեր մշակութային հաստատությունների ներգրավվածությունը կարևոր հանգամանք է:

«Մեծերը, կարծես, բոլորինն են, և յուրաքանչյուրն իր անձնական առնչվածությունն ունի նրանց հետ: Կարծում եմ՝ Կոմիտասի երաժշտությունը, մեղեդիները հենց այդ հնարավորությունն են տալիս յուրաքանչյուրիս՝ անձնական փորձառության, զգացողությունների առումով: Ամենակարևորը կոմիտասյան երաժշտության հնչողությունն է, որը մեզ հնարավորություն է տալիս լսելու նաև ինքներս մեզ»,- ասել է նախարարը՝ շնորհակալություն հայտնելով ցուցադրության կազմակերպիչներին:

Ցուցահանդեսը նվիրված է հայ դաշնակահարուհի, երգչուհի, Կոմիտաս վարդապետի մտերիմ բարեկամ Մարգարիտ Բաբայանի ծննդյան 150-ամյակին:

Կոմիտասի թանգարան-ինստիտուտի տնօրեն Նիկոլայ Կոստանդյանը, ողջունելով միջոցառման մասնակիցներին, նշել է, որ Մարգարիտ Բաբայանը մեծ դերակատարում է ունեցել Կոմիտասի կյանքում, և ցուցանմուշներում տեղ են գտել նաև նրանց փոխադարձ նամակները, որոնք նորովի են բացահայտում Կոմիտասին:

«Սա զուտ ցուցադրություն չէ, այլ հետազոտական մեկ տարվա աշխատանք, որն իրականացվել է Կոմիտասի թանգարան-ինստիտուտի ու Գրականության և արվեստի թանգարանի հետ համատեղ»,- ասել է թանգարան-ինստիտուտի տնօրենը:

Ե. Չարենցի անվան գրականության և արվեստի թանգարանի տնօրեն Սյուզաննա Խոջամիրյանն իր խոսքում նշել է, որ ցուցադրության մեջ առանձնահատուկ հետաքրքրություն է ներկայացնում Կոմիտաս Վարդապետի և Մարգարիտ Բաբայանի նամակագրությունը, որն ամբողջությամբ պարուրված է մարդկային ջերմությամբ:

Ցուցադրության համադրող Մարինե Հարոյանի խոսքով՝ Մարգարիտ Բաբայանն իր ժամանակի լավագույն երգչուհիներից է, որը մեծ աշխատանք է կատարել հայ երգի միջազգայնացման ուղղությամբ:

«Ավետիք Բաբայանը՝ Մարգարիտի հայրը, իր երեք դուստրերին տարել է Փարիզ, որտեղ նրանք երաժշտական կրթություն են ստացել: Կոմիտասի կյանքում ևս Փարիզը հատուկ տեղ է ունեցել, և նրանց մարդկային մտերմությունը նաև նպաստել է, որ Մարգարիտ Բաբայանի կատարումներում մեծ տեղ ունենան Կոմիտասի գործերը»,- նշել է նա:

«Փարիզյան հանդիպումներ» խորագրով ժամանակավոր ցուցադրությանն աջակցել են նաև ՀՀ-ում Ֆրանսիայի դեսպանությունը, Հայաստանի Ֆրանսիական համալսարանը, «Արդշինբանկը», «Վեոլիա ջուր» ընկերությունը, Երևանի կոնյակի գործարանը։

Նյութի աղբյուրը. ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարություն