Եվրոպական միության ֆինանսավորմամբ իրականացվող «ԵՄ-ն նորարարության համար. բնագիտական, տեխնոլոգիական, ճարտարագիտական առարկաների և մաթեմատիկայի ուսումնական ծրագրերի վերամշակում և փորձարկում» ծրագրի շրջանակում մայիսի 30-ից հունիսի 1-ը տեղի ունեցավ ուսումնական ծրագրերի աշխատաժողով, որը կազմակերպվել էր ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարության և Համաշխարհային բանկի կողմից։ Միջոցառմանը հրավիրված էին կրթության փորձագետներ, միջնակարգ դպրոցների ուսուցիչներ և ղեկավարներ, համալսարանական պրոֆեսորներ ու դասախոսներ և ավելի լայն կրթության համայնքի ներկայացուցիչներ՝ քննարկելու միջնակարգ կրթության առարկայական չափորոշիչները և ծրագրերը: Ինտերակտիվ նիստերի միջոցով աշխատաժողովը կրթության ոլորտի շահակիցներին հնարավորություն տվեց քննարկելու ՀՀ հանրակրթության պետական չափորոշիչը, ուսումնառության վերջնարդյունքները, առարկաների ուսումնասիրության տիրույթը, դասաժամերի բաշխումը և գնահատումը բնագիտական, տեխնոլոգիական, ճարտարագիտական առարկաների և մաթեմատիկայի (անգլ. STEM) ուսումնական նոր ծրագրերի համար:
Միջոցառմանը բացման խոսքով ելույթ ունեցան ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարար Արայիկ Հարությունյանը և Հայաստանում Եվրամիության պատվիրակության համագործակցության բաժնի ղեկավար Գոնզալո Սեռանո դե լա Ռոսան:
«Մեր նպատակն է ունենալ չափորոշիչ, որը մշակված կլինի համակարգում աշխատող մասնագետների և միջազգային փորձագետների կողմից, և կդառնա մեր կրթական համակարգի զարգացման գրավականը։ Լիահույս ենք, որ չափորոշիչների մշակման գործընթացն այս տարվա ընթացքում կավարտենք, որից հետո ձեռնամուխ կլինենք դասագրքերի մշակմանը»,-իր խոսքում նշեց Արայիկ Հարությունյանը։
Եվրամիության պատվիրակության համագործակցության բաժնի ղեկավար պարոն Գոնզալո Սեռանո դե լա Ռոսան կարևորեց Արևելյան գործընկերության տասնամյա գործունեությունը, որի արդյունքում իրագործվել է Կայուն զարգացման 4-րդ նպատակը. այն է՝ ապահովել ներառական և հավասար կրթություն և բոլորին ընձեռել սովորելու հնարավորություն: Ապա նաև խոսեց Թումոյի հետ համագործակցության, մասնավորապես «ԵՄ-ԹՈՒՄՈ ինժեներական և կիրառական գիտությունների համալիր» նախագծի մասին՝ արտահայտելով կայուն զարգացման նպատակին հասնելու գործում մասնավոր հատվածի ներգրավվածության անհրաժեշտությունը, ինչը նորարարության համար կդառնա ինկուբատոր:
Համաշխարհային բանկի հայաստանյան գրասենյակի ղեկավար, տիկին Սիլվի Բոսութղոն ևս շեշտեց ծրագրի կարևորությունը, որի շրջանակում գործակցում են ազգային և միջազգային փորձագետներ, Եվրամիությունը, ՀՀ ԿԳՄՍՆ-ն, ՀԲ-ը և մի շարք այլ կազմակերպություններ՝ համատեղ ջանքերով նվազեցնելու Հայաստանում կրթության բացերը՝ կրկին կարևորելով այս նպատակին հասնելու համար ծրագրի բոլոր շահակիցների համակարգված գործունեությունը:
Միջազգային և հայ փորձագետների խմբում էին «Եվրոսայենս» համաեվրոպական գիտահետազոտական միության գլխավոր քարտուղար, դոկտոր Պիտեր Տինդերմանսը, մանկավարժության, դասագրքերի, ընթերցանության և հրատարակության ոլորտում ավելի քան 30 տարվա փորձառություն ունեցող պարոն Էնդի Սմարթը, վիճակագրության և հետազոտական մեթոդաբանության մասնագետ, դոկտոր Ջուաո Մարոկոն Պորտուգալիայից, Կորնելի համալսարանի մաթեմատիկայի ֆակուլտետի ավագ դասախոս և մաթեմատիկայի տարրական և միջնակարգ կրթության ծրագրի տնօրեն, դոկտոր Մերի Էն Հանթլին, կրթական բարեփոխումների, ուսումնական ծրագրերի, հրատարակության և տեխնոլոգիաների ճանաչված փորձագետ, պարոն Ջեյ Դիսկին և անվանի հոգեբան, նյարդագետ, Վիրջինիայի համալսարանի պրոֆեսոր, տարրական և միջնակարգ կրթության ճանաչողական հիմնախնդիրների փորձագետ, դոկտոր Դանիել Ուիլինգհեմը:
Ստորև ներկայացնում ենք մի շարք եզրահանգումներ, որոնք ուղենիշ կլինեն ծրագրի իրականացման ընթացքում.
Ուսումնական ծրագրերի բարեփոխումը հայեցողական չէ, այլ պահանջում է ծավալուն քննարկումներ մասնակից փորձագետների, նախարարության, միջազգային փորձագետների և շահակից այլ կողմերի միջև՝ մշակելու և իրականացնելու ուսումնական ծրագրերի բարեփոխման Հայաստանի տեսլականն ու կարիքը:
Առաջիկա երկու շաբաթների ընթացքում ՀՀ ԿԳՄՍՆ և ՀԲ կազմակերպչական խումբը քննարկումներ է ունենալու աշխատաժողովի առանձին մասնակիցների հետ աշխատանքային խմբեր կազմելու նպատակով:
Աշխատանքային խմբերի ձևավորման արդյունքում կմշակվեն ու կտարածվեն վերջիններիս աշխատանքային ժամանակացույցը և ուսումնական ծրագրերի բարեփոխման ընդհանուր պլանը:
Ակնկալվում է, որ աշխատանքային խմբերը կգործեն 12 շաբաթ՝ քննարկելու այն փոփոխությունները, որոնք անհրաժեշտ կհամարեն կատարելու իրենց նշանակված ոլորտի ուսումնական ծրագրերում:
Երբ նախնական մշակվեն համաձայնեցված փոփոխություններով վերամշակված ուսումնական ծրագրերը, կկազմակերպվեն ուսուցիչների վերապատրաստման դասընթացներ, և վերապատրաստված ուսուցիչներն այդ նոր ծրագրերը կփորձարկեն Տավուշի մարզում:
Աշխատաժողովում եզրափակման խոսք ասաց Արևիկ Անափիոսյանը. «Մենք այժմ մեկնարկում ենք մի բարդ գործընթաց, և այն աշխատանքը, որ պիտի միասին կատարենք, լինելու է բավականին ծավալուն: Աշխատաժողովի ընթացքում փորձագետները մեզ հայտնեցին իրենց փորձից մի մասնիկ, ու եթե մենք լուրջ վերաբերվենք դրան ու միասին աշխատենք, մենք կկատարենք ֆունդամենտալ փոփոխություն, ինչն իրոք պահանջում է եռանդուն աշխատանք և ժամանակ: Միասին աշխատելիս մենք մտքեր կփոխանակենք և կկերտենք ընդհանուր տեսլական: Մեր գործընկերներն ու փորձագետները մի օր պիտի հպարտությամբ նշեն, որ աջակցել են Հայաստանում տեղի ունեցող կրթական բարեփոխումներին»:
Ծրագրի մասին
«ԵՄ-ն նորարարության համար» ծրագիրը, որ մեկնարկել է 2019 թվականի սկզբին և իրականացվում է Համաշխարհային բանկի կողմից, նախատեսված է բարելավելու Հայաստանի միջնակարգ դպրոցներում բնագիտական, տեխնոլոգիական, ճարտարագիտական առարկաների և մաթեմատիկայի (անգլ. STEM) կրթության որակը: Ծրագիրը միտված է աջակցելու ՀՀ կրթության և գիտության նախարարությանը վերամշակելու այդ առարկաների 1-12-րդ դասարանների ուսումնական ծրագրերը, դրանց առնչվող մանկավարժական նյութերը, դասագրքերը, ուսուցիչների ուղեցույցները և քննությունները կամ քննական ցուցումները 5-12-րդ դասարաններում՝ օգտագործելով արդիական մեթոդներ և տեխնոլոգիաներ: Այն ուղղված է նաև ամրապնդելու ՀՀ կրթության ազգային ինստիտուտի կարողությունները: Տավուշի (և մասամբ Շիրակի) մարզում տեղի կունենա վերամշակված նյութերի փորձարկում, որի արդյունքները ՀՀ կրթության և գիտության նախարարությունը կտարածի Հայաստանում՝ բարելավելու երկրում միջնակարգ կրթության որակը: Եվրամիության ֆինանսավորման գումարն այս բաղադրիչի շրջանակում կազմում է շուրջ 10 միլիոն եվրո:
Նյութի աղբյուրը. ՀՀ կրթության և գիտության նախարարություն
Բազմության և նրա տարրերի հասկացությունները մաթեմատիկայում սկզբնական հասկացություններ են: Բազմությունն իրարից տարբեր առարկաների, գաղափարների, օբյեկտների հավաքածու է : Հավաքածուի անդամները կոչվում են բազմության տարրեր: Սովորաբար բազմությունները նշանակվում են լատինական մեծատառերովÕœA,B,C...,…
Նորմը դա միմիյանց միջև հարաբերությունները կարգավորելու և ավելի ներդաշնակ համայնքներ ու հասարակություններ ձևավորելու նպատակով մարդկանց կողմից ստեղծված վարքագծի կանոն է: Նորմերը լինում են իրավական և բարոյական: 1. Իրավական նորմ՝ պարտադիր…
Ե՞րբ օգտագործել գնահատման աղյուսակը (ռուբրիկը) Ռուբրիկներն օգտագործվում են՝ 1. թիրախային թեմայի շուրջ աշակերտների կատարած հետազատության/ էսսեի գնահատման դեպքում: 2. ելույթի/պրեզենտացիայի գնահատման դեպքում: 3. հաղորդակցման հմտությունը, թիմով աշխատելու կարողունակությունը գնահատելիս: 4.…
Գնահատում Կրթական գնահատումը ուսումնական գործընթացի արդյունավետության և ուսուցման արդյունքների բացահայտման միջոց է; / Տես՝ Հանրակրթության պետական կրթակարգ. Միջնակարգ կրթության պետական չափորոշիչ, Երևան, «Անտարես», 2004/ Գնահատմամբ պարզվում է սովորողների և դպրոցների…
Դասի պլան Ես և շրջակա աշխարհը առարկայից Կաղապարի լրացման տեսաուղեցույց (https://drive.google.com/file/d/1MoCO3pXvgd4B8yHtapHUo24WDNtygZrw/view?usp=drive_link) Մեթոդական ուղեցույց (https://docs.google.com/document/d/1wL56E_w6CSzWXB__VmKmF4iMi8trsQGs/edit?usp=sharing&ouid=108287337791459882737&rtpof=true&sd=true)
Հեռավար ուսուցում 2022—2023 ուսումնական տարի, 5-րդ դասարան
Մուտքի խոսք Էռնեստ Հեմինգուեյի «Ծերունին և ծովը» վիպակը հանրակրթական դպրոցներում ուսումնասիրվում է 8-րդ դասարանում հինգ կամ վեց դասաժամով, որոնցից մեկ դասաժամ հատկացվում է գրողի կենսագրությանը, վիպակի ժանրային առանձնահատկությունների ուսուցմանը: Գրականության դասերին նորագույն մեթոդների ու հնարների հմտորեն կիրառումը մշտապես կարևոր բաղադրիչ է հանդիսացել ուսուցման նպատակին հասնելու համար: Մեթոդների ու հնարների բազմազանության մեջ ուսուցիչը պիտի կարողանա ընտրել թեմային համապատասխանող, համեմատաբար ավելի արդյունավետ, հետաքրքիր, ինչպես նաև սովորողների վերլուծական- քննադատական մտածողությունը զարգացնող միջոցներ, գործիքներ, թվային ռեսուրսներ: Արդյունավետ մեթոդների ընտրությունից է կախված առաջադրված նպատակի իրականացումը: «Ծերունին և ծովը» վիպակի դասավանդման մեթոդները կարող են լինել բազմաշերտ ու ընդգրկուն, ինչպիսին ստեղծագործությունն է: Թեման ուսումնասիրելիս խորհուրդ է տրվում առաջնորդվել ԽԻԿ համակարգով և աշակերտակենտրոն սկզբունքով, ուշադրություն դարձնել խաչվող կամ ընդհանրական հասկացություններին: Եռափուլ համակարգի առանձին փուլերում կիրառել համապատասխան մեթոդներ ու հնարներ, առաջադրանքներ: Դրանք հմտորեն համադրելու և նպատակահարմար կիրառելու դեպքում ուսուցիչը առավելագույն արդյունքի կհասնի:Պարտադիր չէ, որ այս աշխատանքում ընդգրկված բոլոր մեթոդներն ու հնարները կիրառվեն վերջնարդյունքի հասնելու համար: Գրականության ուսուցիչը կարող է դրանցից մի քանիսը հաջողությամբ կիրառել կամ դասը պլանավորելիս համատեղել իր նախընտրած մեթոդի հետ և հասնել ցանկալի արդյունքի:
Հեռավար ուսուցում 2022—2023 ուսումնական տարի, 3-րդ դասարան
Ուղղագրությունը և ուղղախոսությունը 10-րդ դասարանում:
Բարի գալուստ 7-րդ դասարանի ուսումնական նյութերի հեռավար դասընթացին: Մաղթում եմ բոլորիս արդյունավետ աշխատանքային ուսումնական տարի:
ՏՀՏ խմբակ
ՏՀՏ խմբակ