Դուալ համակարգի ներդրման արդյունքում ՀՀ նախնական և միջին մասնագիտական մի շարք ուսումնական հաստատություններում «Գինեգործություն» մասնագիտության շրջանակում ուսանողներն արտադրամաս-լսարաններում պատրաստում են գինի: Դուալ համակարգի ներդրումը ենթադրում է ուսումնական գործընթացին զուգահեռ աշխատանքի վրա հիմնված ուսուցում գործատուի մոտ. այդ ընթացքում ուսանողը քոլեջում ձեռք բերած տեսական գիտելիքները գործնականում կիրառելու հնարավորություն է ունենում: Հայաստանում պիլոտավորվող այս համակարգը նպաստում է շրջանավարտների մասնագիտական կարողությունների ու հմտությունների զարգացմանը՝ ապահովելով նրանց մրցունակությունն աշխատաշուկայում:
ԿԳՄՍՆ նախնական/արհեստագործական և միջին մասնագիտական կրթության վարչության պետ Արտակ Աղբալյանն ասում է, որ «Եվրոպական կրթական հիմնադրամի» հետ մշակվել է «Աշխատանքի վրա հիմնված ուսումնառության ՆՄՄԿՈՒ հաստատություններին կից առևտրային կազմակերպության ստեղծման և գործունեության իրականացան գնահատման հայեցակարգ», որի շրջանակում իրականացվելու է փորձնական ծրագիր:
«Քանի որ պետական ոչ առևտրային կազմակերպություններն իրավունք չունեն իրականացնել որոշակի ձեռնարկատիրական գործունեության տեսակներ, իսկ դրա հնարավորությունները բազմաթիվ ուսումնական հաստատություններ ունեն, հայեցակարգի շրջանակում առաջարկելու ենք իրականացնել փորձնական ծրագիր և փոխել մի քանի ՊՈԱԿ-ների իրավական կարգավիճակը՝ դրանք դարձնելով հիմնադրամ, որպեսզի վերջիններս ձեռնարկատիրական գործունեություն ծավալելու լայն հնարավորություն ունենան: Դա վերաբերում է քոլեջի և ուսումնարանի ուսանողների աշխատանքների վաճառքին, որոշակի ծառայությունների մատուցմանը և դրանից ստացված եկամուտն արտաբյուջե մտցնելուն ու կանոնադրային նպատակների համար օգտագործելուն»,- նշում է Արտակ Աղբալյանը՝ տեղեկացնելով, որ հայեցակարգի հաստատման հարցն առաջիկայում կմտնի ՄԿՈՒ Զարգացման ազգային խորհրդի նիստի օրակարգ և հավանության արժանանալուց հետո այդ ծրագիրն իրականացնելու հնարավորություն կլինի:
2007-2008 թթ. Վայոց ձորի տարածաշրջանային քոլեջում ներդրվել է «Գինեգործություն» մասնագիտությունը, որի արդյունքում արդեն այսօր հենց քոլեջի արտադրամաս-լսարանում ուսանողները պատրաստում են գինի: Արտադրամասը քոլեջին տրամադրել է «Անուշավան Աբրահամյան» բարեգործական հիմնադրամը: Ուսումնական հաստատությունում Գերմանական միջազգային համագործակցության միության (GIZ) աջակցությամբ ներդրվել է դուալ համակարգը, որն ուսումը և պրակտիկան համատեղելու հնարավորություն է տալիս՝ այդպիսով կրթական գործընթացը դարձնելով առավել հետաքրքիր ու արդյունավետ:
«Մեր ուսանողներն այսօր աշխատում են «Գետափ» գինու գործարանում և «Տրինիտի» ընկերությունում: Քոլեջի կարիերայի կենտրոնը, որն արդեն 10 տարի գործում է, փաստում է, որ մեր շրջանավարտների 70 տոկոսն ընդունվում է աշխատանքի, որից 25-35 տոկոսը՝ իրենց մասնագիտությամբ: Նրանց մի մասն աշխատանքի է անցնում հենց մարզի գինու գործարաններում»,- ասում է քոլեջի տնօրեն Արգամ Դովլաթյանը:
Քոլեջի 3-րդ կուրսի ուսանող Կարենը պատմում է, որ դուալ համակարգն ուսանողին խաղողի բերքահավաքի և գինու արտադրության ողջ գործընթացին մասնակցելու հնարավորություն է ընձեռել. «Քանի որ դուալի շնորհիվ ուսման 70 տոկոսն անցնում ենք գործատուի մոտ, մեր գիտելիքներն առավելագույնս օգտագործում ենք հենց պրակտիկայում: 2018 թվականին բերքահավաքն ամբողջությամբ արել ենք մեր ձեռքերով՝ օգտագործելով խաղողի արենի տեսակը՝ հայկական էնդեմիկ սորտը, և ստացել կարմիր դառը գինի: Այն պահել ենք չժանգոտող տարաներում և փայտե տակառում հնեցրել մոտ մեկ տարի: Այսինքն՝ մենք մասնակցել ենք գինու արտադրության ողջ գործընթացին՝ խմորման, հնեցման և շշալցման, ընդհուպ մինչև համտեսի լիարժեք պատրաստ լինելը»:
Արարատի պետական քոլեջում ևս «Գինեգործություն» մասնագիտությունը պահանջված է և արդիական, այդ թվում` պայմանավորված տարածաշրջանում գինու գործարանների առկայությամբ: Ուսանողները սկզբում արտադրել են սպիտակ գինի՝ «Անուշա», որի անվանումը կապված է «Անուշավան Աբրահամյան» բարեգործական հիմնադրամի հետ, որը քոլեջին նվիրաբերել է գինու արտադրամասը: Քոլեջի գինեգործության լաբորատորիայում իրականացվել է կարճաժամկետ՝ աշխատանքի վրա հիմնված ուսուցում: 4-րդ կուրսի ուսանող Հասմիկը պատմում է, որ վարպետ Տիգրան Գևորգյանի հետ արտադրել են նաև կարմիր գինի՝ դառը, քաղցր և կիսաքաղցր: Այն Եվրամիության կողմից ֆինանսավորվող «Վորլդ Վիժն Հայաստան» և «Գլոբալ զարգացումներ հիմնադրամի» նվիրաբերած լաբորատորիայում արտադրվել և շշալցվել է Արարատյան հարթավայրի լավագույն այգիներից ընտրված «Հաղթանակ» խաղողի սորտից։
Նյութի աղբյուրը. ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարություն
Բազմության և նրա տարրերի հասկացությունները մաթեմատիկայում սկզբնական հասկացություններ են: Բազմությունն իրարից տարբեր առարկաների, գաղափարների, օբյեկտների հավաքածու է : Հավաքածուի անդամները կոչվում են բազմության տարրեր: Սովորաբար բազմությունները նշանակվում են լատինական մեծատառերովÕœA,B,C...,…
Նորմը դա միմիյանց միջև հարաբերությունները կարգավորելու և ավելի ներդաշնակ համայնքներ ու հասարակություններ ձևավորելու նպատակով մարդկանց կողմից ստեղծված վարքագծի կանոն է: Նորմերը լինում են իրավական և բարոյական: 1. Իրավական նորմ՝ պարտադիր…
Ե՞րբ օգտագործել գնահատման աղյուսակը (ռուբրիկը) Ռուբրիկներն օգտագործվում են՝ 1. թիրախային թեմայի շուրջ աշակերտների կատարած հետազատության/ էսսեի գնահատման դեպքում: 2. ելույթի/պրեզենտացիայի գնահատման դեպքում: 3. հաղորդակցման հմտությունը, թիմով աշխատելու կարողունակությունը գնահատելիս: 4.…
Գնահատում Կրթական գնահատումը ուսումնական գործընթացի արդյունավետության և ուսուցման արդյունքների բացահայտման միջոց է; / Տես՝ Հանրակրթության պետական կրթակարգ. Միջնակարգ կրթության պետական չափորոշիչ, Երևան, «Անտարես», 2004/ Գնահատմամբ պարզվում է սովորողների և դպրոցների…
Դասի պլան Ես և շրջակա աշխարհը առարկայից Կաղապարի լրացման տեսաուղեցույց (https://drive.google.com/file/d/1MoCO3pXvgd4B8yHtapHUo24WDNtygZrw/view?usp=drive_link) Մեթոդական ուղեցույց (https://docs.google.com/document/d/1wL56E_w6CSzWXB__VmKmF4iMi8trsQGs/edit?usp=sharing&ouid=108287337791459882737&rtpof=true&sd=true)
Հեռավար ուսուցում 2022—2023 ուսումնական տարի, 5-րդ դասարան
Մուտքի խոսք Էռնեստ Հեմինգուեյի «Ծերունին և ծովը» վիպակը հանրակրթական դպրոցներում ուսումնասիրվում է 8-րդ դասարանում հինգ կամ վեց դասաժամով, որոնցից մեկ դասաժամ հատկացվում է գրողի կենսագրությանը, վիպակի ժանրային առանձնահատկությունների ուսուցմանը: Գրականության դասերին նորագույն մեթոդների ու հնարների հմտորեն կիրառումը մշտապես կարևոր բաղադրիչ է հանդիսացել ուսուցման նպատակին հասնելու համար: Մեթոդների ու հնարների բազմազանության մեջ ուսուցիչը պիտի կարողանա ընտրել թեմային համապատասխանող, համեմատաբար ավելի արդյունավետ, հետաքրքիր, ինչպես նաև սովորողների վերլուծական- քննադատական մտածողությունը զարգացնող միջոցներ, գործիքներ, թվային ռեսուրսներ: Արդյունավետ մեթոդների ընտրությունից է կախված առաջադրված նպատակի իրականացումը: «Ծերունին և ծովը» վիպակի դասավանդման մեթոդները կարող են լինել բազմաշերտ ու ընդգրկուն, ինչպիսին ստեղծագործությունն է: Թեման ուսումնասիրելիս խորհուրդ է տրվում առաջնորդվել ԽԻԿ համակարգով և աշակերտակենտրոն սկզբունքով, ուշադրություն դարձնել խաչվող կամ ընդհանրական հասկացություններին: Եռափուլ համակարգի առանձին փուլերում կիրառել համապատասխան մեթոդներ ու հնարներ, առաջադրանքներ: Դրանք հմտորեն համադրելու և նպատակահարմար կիրառելու դեպքում ուսուցիչը առավելագույն արդյունքի կհասնի:Պարտադիր չէ, որ այս աշխատանքում ընդգրկված բոլոր մեթոդներն ու հնարները կիրառվեն վերջնարդյունքի հասնելու համար: Գրականության ուսուցիչը կարող է դրանցից մի քանիսը հաջողությամբ կիրառել կամ դասը պլանավորելիս համատեղել իր նախընտրած մեթոդի հետ և հասնել ցանկալի արդյունքի:
Հեռավար ուսուցում 2022—2023 ուսումնական տարի, 3-րդ դասարան
Ուղղագրությունը և ուղղախոսությունը 10-րդ դասարանում:
Բարի գալուստ 7-րդ դասարանի ուսումնական նյութերի հեռավար դասընթացին: Մաղթում եմ բոլորիս արդյունավետ աշխատանքային ուսումնական տարի:
ՏՀՏ խմբակ
ՏՀՏ խմբակ