ԵՊՀ կենսաքիմիայի, մանրէաբանության և կենսատեխնոլոգիայի ամբիոնի գիտական խումբը, Բերգենի համալսարանի պրոֆեսոր Ն. Կ. Բիրկելանդի աջակցությամբ հայտնաբերել է գիտության համար մանրէի նոր տեսակ, որն անվանակոչվել է ըստ տեղանքի («Anoxybacillus Karvacharensis») և վավերացվել միջազգային մակարդակով:
Գիտական խումբը, կենսաբ. գիտ. թեկնածու, դոցենտ Հովիկ Փանոսյանի ղեկավարությամբ, արդեն մեկ տասնամյակ է, ինչ զբաղվում է Հայաստանի և Արցախի երկրաջերմային աղբյուրների թերմոֆիլ մանրէների կազմի հետազոտություններով և փորձում գտնել դրանց հնարավոր կիրառությունը տնտեսության ամենատարբեր ճյուղերում:
Այս ընթացքում գիտական խումբը հայկական երկրաջերմային աղբյուրներից մեկուսացրել է թերմոֆիլ մանրէների բազմաթիվ տեսակներ, որոնք կարևոր են ոչ միայն կենսաբազմազանության վերծանման, այլև մեծ հեռանկարներ են բացում կենսատեխնոլոգիայում կիրառման տեսանկյունից՝ սկսած գարեջրի արտադրությունից մինչև ներկայումս լայն տարածում գտած կորոնավիրուսի հայտնաբերման համար կիրառվող պոլիմերազային շղթայական ռեակցիայում:
Ըստ գիտական խմբի ղեկավար Հովիկ Փանոսյանի՝ այս տարիների ընթացքում իրականացված հետազոտությունների արդյունքներն արտացոլված են ոլորտի՝ բարձր ազդեցության գործակից ունեցող միջազգային ամսագրերում հրատարակված աշխատանքներում:
Նրա խոսքով՝ երկարատև և անդուլ աշխատանքի, ինչպես նաև գերժամանակակից մեթոդների կիրառման շնորհիվ խմբի անդամներին (Հ. Փանոսյան և կենսաբ. գիտ. թեկնածու, դոցենտ Ա. Մարգարյան) հաջողվել է Արցախի Քարվաճառի հայտնի երկրաջերմային աղբյուրից մեկուսացնել և նույնականացնել թերմոֆիլ էնդոսպոր առաջացնող մանրէի՝ գիտության համար նոր տեսակ, որը կոչել են տեղանքի անունով՝ «Anoxybacillus Karvacharensis»:
«Այդ ուղղությամբ հետազոտությունները սկսվել են դեռևս 2011 թվականից: Թեպետ նշված աղբյուրը ներկայումս հասանելի չէ հայ հետազոտողներին, բայց մինչ այդ խմբի անդամները լայնածավալ հետազոտական աշխատանքներ են կատարել՝ պարզելու աղբյուրի մանրէաբանական կազմը»,- ասել է ԵՊՀ դոցենտը:
Վերջինիս տեղեկացմամբ, մանրէների նոր տեսակի հայտնաբերումը բարդ ու բազմափուլ գործընթաց է. «Հեշտ չի եղել այդ փուլերով անցնելու երկարամյա ու պատասխանատու ուղին: Նախ մանրէն ընդհուպ մոլեկուլային մակարդակով համեմատվել է մինչ այժմ հայտնի ազգակից բոլոր տեսակների հետ, ապա համոզիչ փաստարկներով ցույց է տրվել դրա տարբերությունը մյուսներից: Այնուհետև այն անվանակոչվել է՝ համաձայն Մանրէների անվանակոչման միջազգային կոդեքսի և ներկայացվել ոլորտի ամենահեղինակավոր ամսագրում (IJSEM) տպագրության»:
Հ. Փանոսյանի պնդմամբ՝ գիտական խմբի անդամները պատվով հաղթահարել են փորձությունները և միջազգային բոլոր կանոնակարգերի համաձայն՝ գիտական հանրույթին ներկայացել հայերեն անվանում ունեցող մանրէի նոր տեսակով:
Նյութի աղբյուրը. ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարություն
Գնահատման տեսակները Ըստ նպատակի՝ կիրառվում է սովորողների գնահատման երեք տեսակ. 1) հայտորոշիչ գնահատում, 2) ձևավորող գնահատում, 3) ամփոփիչ գնահատում (միավորային և բնութագրող): Գնահատման տեսակները կիրառվում են գնահատման բոլոր փուլերում՝ նշված…
Հարգելի գործընկերներ,ինչպես գիտենք,ըստ նպատակի՝ կիրառվում է սովորողների գնահատման երեք տեսակ. 1) հայտորոշիչ գնահատում, 2) ձևավորող գնահատում, 3) ամփոփիչ գնահատում (միավորային և բնութագրող): Ձևավորող գնահատումն ուսումնական գործընթացի բաղադրիչ է, որի նպատակն…
Նախագծայինը ուսուցման մի մեթոդ է, որի իրականացման ընթացքում սովորողները ներգրավվում են կարճաժամկետ կամ երկարաժամկետ նախագծային աշխատանքներում, որոնք պահանջում են ուսումնական տարբեր առարկաներին առնչվող և իրական կյանքում հանդիպող խնդիրների համալիր լուծումներ:…
Տարրական դպրոցը կրթության այն հիմնաքարն է, որի որակից է կախված երեխայի հետագա ուսուցումը: Ժամանակակից կրթության նպատակների իրականացման համար դասվարի աշխատանքային գործունեության մեջ ՏՀՏ միջոցների կիրառումը անհրաժեշտություն է դառնում: Կրտսեր դպրոցականների…
«Պաշարների շտեմարան» նոր կայքում, որի գործարկման մեկնարկը https://lib.armedu.am/ հասցեում տրվեց 2022 թվականին, տեղադրվել է արդեն 18 000-ից ավելի կրթական էլեկտրոնային պաշար: Կայքում բացվել է Կրթական տեխնոլոգիաներ բաժին, որտեղ տեղադրված են…
Հեռավար ուսուցում 2022—2023 ուսումնական տարի, 5-րդ դասարան
Մուտքի խոսք Էռնեստ Հեմինգուեյի «Ծերունին և ծովը» վիպակը հանրակրթական դպրոցներում ուսումնասիրվում է 8-րդ դասարանում հինգ կամ վեց դասաժամով, որոնցից մեկ դասաժամ հատկացվում է գրողի կենսագրությանը, վիպակի ժանրային առանձնահատկությունների ուսուցմանը: Գրականության դասերին նորագույն մեթոդների ու հնարների հմտորեն կիրառումը մշտապես կարևոր բաղադրիչ է հանդիսացել ուսուցման նպատակին հասնելու համար: Մեթոդների ու հնարների բազմազանության մեջ ուսուցիչը պիտի կարողանա ընտրել թեմային համապատասխանող, համեմատաբար ավելի արդյունավետ, հետաքրքիր, ինչպես նաև սովորողների վերլուծական- քննադատական մտածողությունը զարգացնող միջոցներ, գործիքներ, թվային ռեսուրսներ: Արդյունավետ մեթոդների ընտրությունից է կախված առաջադրված նպատակի իրականացումը: «Ծերունին և ծովը» վիպակի դասավանդման մեթոդները կարող են լինել բազմաշերտ ու ընդգրկուն, ինչպիսին ստեղծագործությունն է: Թեման ուսումնասիրելիս խորհուրդ է տրվում առաջնորդվել ԽԻԿ համակարգով և աշակերտակենտրոն սկզբունքով, ուշադրություն դարձնել խաչվող կամ ընդհանրական հասկացություններին: Եռափուլ համակարգի առանձին փուլերում կիրառել համապատասխան մեթոդներ ու հնարներ, առաջադրանքներ: Դրանք հմտորեն համադրելու և նպատակահարմար կիրառելու դեպքում ուսուցիչը առավելագույն արդյունքի կհասնի:Պարտադիր չէ, որ այս աշխատանքում ընդգրկված բոլոր մեթոդներն ու հնարները կիրառվեն վերջնարդյունքի հասնելու համար: Գրականության ուսուցիչը կարող է դրանցից մի քանիսը հաջողությամբ կիրառել կամ դասը պլանավորելիս համատեղել իր նախընտրած մեթոդի հետ և հասնել ցանկալի արդյունքի:
Հեռավար ուսուցում 2022—2023 ուսումնական տարի, 3-րդ դասարան
Ուղղագրությունը և ուղղախոսությունը 10-րդ դասարանում:
Բարի գալուստ 7-րդ դասարանի ուսումնական նյութերի հեռավար դասընթացին: Մաղթում եմ բոլորիս արդյունավետ աշխատանքային ուսումնական տարի:
ՏՀՏ խմբակ
ՏՀՏ խմբակ