Եղիշե Չարենց-125․ Նա մարդ էր, պոետ և քաղաքացի

Մարտի 15, 2022

Դպրոցական անցուդարձ

«Ես եկել եմ դարերից ու գնում եմ հաղթական…»
Նա մարդ էր, պոետ և քաղաքացի ․․․

2022թ. մարտի 14-ին Լճաշեն գյուղի Ա.Տեր-գրիգորյանի անվան միջնակարգ դպրոցում տեղի ունեցավ գրական-երաժշտական ցերեկույթ՝ նվիրված հայ գրականության գագաթներից մեկի՝ արևապաշտ բանաստեղծ Եղիշե Չարենցի ծննդյան 125-ամյա հոբելյանին:

Դպրոցում ամենուր Չարենց էր, չարենցյան խրիմաստ պատգամ՝ «Ո՛վ հայ ժողովուրդ, քո միակ փրկությունը քո հավաքական ուժի մեջ է»: Դասասենյալում Եղիշե Չարենցի մեծադիր նկարն էր, Չարենցի ու մեծերի խոսքերը, նկարներ, գրքեր, վահանակներ, ծաղիկներ…

Ցերեկույթն սկսվեց «Ես իմ անուշ Հայաստանի» երգի հոգեթով երաժշտությամբ ու պարով: VI-XI դասարանների աշակերտներն իրենց գեղեցիկ խոսքով ներկայացրին մեծ պոետի կյանքի անմոռաց, հետաքրքիր էջերը, նրա խոսքերը, բանաստեղծոթյուններն ու պոեմները: Հնչեցին Չարենցի խոսքերով գրված երգերը՝ «Լուսամփոփի պես աղջիկ», «Հեռացումի խոսքեր», «Հայրենիքում»:

Չարենցը սովորական անձ չեր, ինչպես իրավացիորեն ասել է Մարտիրոս Սարյանը. «Նաիրին ծնեց Չարենցին... ժայռակոփ պատկերներ և սեպագրեր տեսավ, ծաղկազարդ մագաղաթներ և ձուլածո տաճարներ, բայց ծով արյան ու ծով ցավերի մեջ... բարձրացրեց գլուխը, տեսավ շողացող արևը… Եվ իր հայրենիքի արցունքները սրբելու համար մխրճվեց փոթորիկների մեջ ու ելքեր որոնեց…»:

Աշակերտները ներկայացրին, որ Չարենց-Բանաստեղծն ու Չարենց-Մարդը դարձել են հավերժության ուղեկից:

Եղիշե Չարենցը եկել է դարերից ու հաղթականորեն գնում է դեպի ապագա…

Ե՛ս եմ հիմա- մի պոետ, և իմ անունը Չարենց- Պիտի վառվի դարերում, պիտի լինի բա՜րձր ու մեծ:

Ցերկույթը կազմակերպել էր հայոց լեզվի, գրականության և գրաբարի առարկայական մեթոդական միավորումը, այն մեծարանքի արտահայտություն էր նորագույն շրջանի հայ պոեզիայի առաջնորդի, ազգային հանճարի հանդեպ:

Աշակերտներին, կազմակերպիչներին շնորհավորեց տնօրեն Աիդա Մուրադյանը՝ ավելացնելով, որ մարտիրոսանալու սխրանքով Չարենցը հավիտենապես հայ ժողովրդի հետ է, նրա լուսավոր ձգտումների հետ:

«Սոմա» և «Ամբոխները խելագարված» պոեմները, որոցում առինքնող բռնկում կա, հեղափոխության մաքրագործող տարերք, բանաստեղծի սրբազան երդում հեղափոխության, խելագարված ամբոխների գոյամարտ, գոյամարտ որտեղ մեկի փոխարեն դեպի խորհրդանիշ Արևն են սուրում հոծ ամբոխները, որոնց մաքառող արևագնացությունը նույնանում է հեղափոխական ազատասիրական երթին.

Հոծ խմբերով հազարանուն, արեգակի հրով վառված՝ Դեպի արևն էին գնում ամբոխները խելագարված…

Այս պոեմներով, իր հետագա ողջ ստեղծագործությամբ ու կյանքով հեղափոխությանը փարած Չարենցը ժողովուրդների գալիք ազատամարտերի, ազատասիրական բոլոր արշալույսների հետ է:

Չարենցի պոեմներում հառնում է Նաիրյան երկիրը, որը ձուլվելով հեղափոխությանը՝ հեղափոխության բրոնզե թևերով ձգտում է դեպի մարդկության գալիք լուսավոր հեռուներ.

Ողջույն - ավելի՛ առնական, արի, Քան ողջույնը քո, երկիր արնաքամ, Կարմի՛ր Նաիրի...

Բանաստեղծը հավատում էր, առաջին անգամ իր սրտում են վառ խտացել ու մարմին առել Նաիրի երկրի գալիքները:

Ջեմմա Դանիելյան
Հայոց լեզվի, գրականության և գրաբարի առարկայական մեթոդական միավորման նախագահ