Հունաստանի հյուսիսային շրջանների քաղաքներում հայ համայնքը թեև փոքրաթիվ է, սակայն աչքի է ընկնում իր աշխուժությամբ և հայապահպան ակտիվ գործունեությամբ:
«Կոմոտինին ուսանողական հին քաղաք է, որտեղ հայերին առաձնահատուկ են վերաբերվում: Այստեղ տարին մեկ անգամ հայկական շաբաթ է անցկացվում. տարաբնույթ միջոցառումներ են կազմակերպվում, տեղացիները, ուսանողներն ու դասախոսները հնարավորություն են ունենում փորձելու հայկական ճաշատեսակները, տեսանյութի միջոցով ականատես են լինում լավաշի թխման արարողությանը, վայելում են հայկական երգն ու պարը: Մենք էլ պարբերաբար կազմակերպում ենք բաց դռների օր՝ հայկական սրահում օտարներին հնարավորինս ծանոթացնելու մեր ինքնությանը»,- ներկայացնում է համայնքի մեկօրյա հայկական դպրոցի ուսուցչուհին՝ Ռուզաննա Զոհրաբյանը:
Մասնագիտությամբ բուժքույր, առաքելությամբ մանկավարժ Ռուզաննան 2013 թ.-ից աշխատում է շուրջ 30 տարի գործող կիրակնօրյա հայկական դպրոցում: Դպրոցը հիմնել է Հայ օգնության միությունը: Այսօր այն գտնվում է Թաղային խորհրդի հովանու ներքո և գործում է Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ եկեղեցուն կից, որն արդեն 190 տարեկան է:
Այս պահին դպրոց են հաճախում հինգ-վեց տարեկանից մինչև տասնյոթ տարեկան 46 երեխա: Միակ ուսուցչուհին Ռուզաննան է. դասավանդում է հայոց լեզու, հայ գրականություն, հայրենագիտություն, ազգային պարեր. ինչպես ինքն է բնորոշում՝ «հայրենաճանաչություն»:
«Դպրոցը մեկօրյա է, սակայն աշակերտները գալիս են շաբաթ և կիրակի՝ խումբ-խումբ` դասերն առավել արդյունավետ կազմակերպելու նպատակով: Հայրենիքն իրապես ճանաչող երեխան սիրում է այն՝ ուր էլ որ լինի»,- պատմում է ուսուցչուհին և տեղեկացնում, որ այս տարի դիմել է Հայկական պետական մանկավարժական համալսարան՝ մանկավարժի կրթություն ստանալու: Սփյուռքում հայապահպանության գործի իրականացումը նրան հաջողվում է իր դպրոցական տարիքում ստացած գիտելիքով, իսկ ազգային պարերին ծանոթ լինելն ու տիրապետելը նրան թույլ են տվել բացել պարի խմբակ և փորձը փոխանցել հայ մանուկներին:
Նա ոգևորությամբ նշում է, որ քաղաքի ազատագրման օրը հույներն իրենց պարային խմբակը հրավիրում են տոնական միջոցառումներին մասնակցելու. և ոչ միայն, խումբը հրավերով պարբերաբար մասնակցում է նաև տարբեր մշակութային միջոցառումների:
Ուսուցչուհին հայրենաճանաչությունը խթանելու նպատակով յուրաքանչյուր տարեվերջին 14-17 տարեկան հայ պատանիների համար կազմակերպում է հայագիտական օլիմպիադա: «Հարցաշարը ինքս եմ կազմում, և հայաստանցի մասնագետների գնահատմամբ՝ բավականին բարդ ու դժվարապատչելի: Հաղթող երեխային անպայման խրախուսում ենք, օրինակ՝ մի տարի ուղարկեցինք Հայաստան՝ պարտադիր պայմանով, որ վերադառնալիս աշխատություն ներկայացնի Հայաստանի մասին՝ ներառելով տպավորությունները, փորձն ու գիտելիքը,- ասում է ուսուցչուհին՝ հավելելով,- հավատացե՛ք, հայրենիքը ճանաչող երեխան չի ուզում այնտեղից վերադառնալ»:
Ըստ ուսուցչուհու՝ համայնքի առաջնային խնդիրն, ինչպես բազմաթիվ այլ համայքներում, Հունաստանում ևս այդուհանդերձ մնում է լեզվի պահպանությունը:
«Եթե այլ համայնքներում ծնողը ստիպված բացատրում է երեխային հայկական դպրոց գնալու անհրաժեշտության մասին, մեզ մոտ կարծես հակառակն է՝ երեխաներն ավելի շահագրգիռ են՝ դպրոց գալու և հայերեն սովորելու: Ինչպես ծնողներն են պատմում, երեխաների համար ամենամեծ պատիժն այն է, երբ նրանց ասվում է՝ այս շաբաթ հայկական չես գնալու»,- ժպիտով պատմում է Ռուզաննա Զոհրաբյանը:
Հունաստանի Կոմոտինի քաղաքի 110 ընտանիք ունեցող հայ համայնքում ապրում են նաև հունահայեր՝ շուրջ 30 ընտանիք, որոնք արևմտահայերենի կրողներ են: Ուսուցչուհին թեև ցավով է նշում, որ արևմտահայերենի դասընթացներ չունեն, սակայն միևնույն ժամանակ փաստում է՝ հունահայ ընտանիքն իր ներսում ամեն ինչ անում է լեզուն պահպանելու և երեխաներին հաղորդակից դարձնելու համար:
Ռուզաննա Զոհրաբյանը Հայաստան է եկել` մասնակցելու Համահայկական կրթական 10-րդ խորհրդաժողովին, որը միավորել էր Սփյուռքի շուրջ 90 մանկավարժների՝ բարձրաձայնելու Սփյուռքում կրթական հիմնախնդիրները:
«Ես Հայաստանից հեռանում եմ՝ հետս տանելով սիրո մեծ պաշար՝ փոխանցելու մեր դպրոցի սաներին: Հայրենիքից ստացած յուրաքանչյուր դրական ապրումը մեզ համար անչափ կարևոր է»,- ասում է նա:
Նա դրական է գնահատում խորհրդաժողովի անցկացումը՝ որպես լավ հնարավորություն՝ յուրացնելու գործընկերների փորձը, տեղում առաջարկելու հիմնարար լուծումներ, կանխորոշելու ԿԳՄՍ նախարարության հետ համագործակցության հետագա ուղիները:
Արդեն իսկ ձեռք են բերվել պայմանավորվածություններ՝ հանդիպելու և լրացուցիչ քննարկումներ իրականացնելու՝ ի նպաստ իրենց համայնքի:
Հավատարիմ մնալով հայրենիքը տեղում ճանաչելու իր մտքին՝ նա առաջնային է համարում Սփյուռքի երեխաների համար ճամբարների կազմակերպումը, համալսարանների ծրագրերին ու գործունեությանը մանրամասն ծանոթացնելը, հայաստանցի երեխաների հետ ակտիվ շփումը:
Նյութի աղբյուրը. ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարություն
Գնահատման տեսակները Ըստ նպատակի՝ կիրառվում է սովորողների գնահատման երեք տեսակ. 1) հայտորոշիչ գնահատում, 2) ձևավորող գնահատում, 3) ամփոփիչ գնահատում (միավորային և բնութագրող): Գնահատման տեսակները կիրառվում են գնահատման բոլոր փուլերում՝ նշված…
Հարգելի գործընկերներ,ինչպես գիտենք,ըստ նպատակի՝ կիրառվում է սովորողների գնահատման երեք տեսակ. 1) հայտորոշիչ գնահատում, 2) ձևավորող գնահատում, 3) ամփոփիչ գնահատում (միավորային և բնութագրող): Ձևավորող գնահատումն ուսումնական գործընթացի բաղադրիչ է, որի նպատակն…
Նախագծայինը ուսուցման մի մեթոդ է, որի իրականացման ընթացքում սովորողները ներգրավվում են կարճաժամկետ կամ երկարաժամկետ նախագծային աշխատանքներում, որոնք պահանջում են ուսումնական տարբեր առարկաներին առնչվող և իրական կյանքում հանդիպող խնդիրների համալիր լուծումներ:…
Տարրական դպրոցը կրթության այն հիմնաքարն է, որի որակից է կախված երեխայի հետագա ուսուցումը: Ժամանակակից կրթության նպատակների իրականացման համար դասվարի աշխատանքային գործունեության մեջ ՏՀՏ միջոցների կիրառումը անհրաժեշտություն է դառնում: Կրտսեր դպրոցականների…
«Պաշարների շտեմարան» նոր կայքում, որի գործարկման մեկնարկը https://lib.armedu.am/ հասցեում տրվեց 2022 թվականին, տեղադրվել է արդեն 18 000-ից ավելի կրթական էլեկտրոնային պաշար: Կայքում բացվել է Կրթական տեխնոլոգիաներ բաժին, որտեղ տեղադրված են…
Հեռավար ուսուցում 2022—2023 ուսումնական տարի, 5-րդ դասարան
Մուտքի խոսք Էռնեստ Հեմինգուեյի «Ծերունին և ծովը» վիպակը հանրակրթական դպրոցներում ուսումնասիրվում է 8-րդ դասարանում հինգ կամ վեց դասաժամով, որոնցից մեկ դասաժամ հատկացվում է գրողի կենսագրությանը, վիպակի ժանրային առանձնահատկությունների ուսուցմանը: Գրականության դասերին նորագույն մեթոդների ու հնարների հմտորեն կիրառումը մշտապես կարևոր բաղադրիչ է հանդիսացել ուսուցման նպատակին հասնելու համար: Մեթոդների ու հնարների բազմազանության մեջ ուսուցիչը պիտի կարողանա ընտրել թեմային համապատասխանող, համեմատաբար ավելի արդյունավետ, հետաքրքիր, ինչպես նաև սովորողների վերլուծական- քննադատական մտածողությունը զարգացնող միջոցներ, գործիքներ, թվային ռեսուրսներ: Արդյունավետ մեթոդների ընտրությունից է կախված առաջադրված նպատակի իրականացումը: «Ծերունին և ծովը» վիպակի դասավանդման մեթոդները կարող են լինել բազմաշերտ ու ընդգրկուն, ինչպիսին ստեղծագործությունն է: Թեման ուսումնասիրելիս խորհուրդ է տրվում առաջնորդվել ԽԻԿ համակարգով և աշակերտակենտրոն սկզբունքով, ուշադրություն դարձնել խաչվող կամ ընդհանրական հասկացություններին: Եռափուլ համակարգի առանձին փուլերում կիրառել համապատասխան մեթոդներ ու հնարներ, առաջադրանքներ: Դրանք հմտորեն համադրելու և նպատակահարմար կիրառելու դեպքում ուսուցիչը առավելագույն արդյունքի կհասնի:Պարտադիր չէ, որ այս աշխատանքում ընդգրկված բոլոր մեթոդներն ու հնարները կիրառվեն վերջնարդյունքի հասնելու համար: Գրականության ուսուցիչը կարող է դրանցից մի քանիսը հաջողությամբ կիրառել կամ դասը պլանավորելիս համատեղել իր նախընտրած մեթոդի հետ և հասնել ցանկալի արդյունքի:
Հեռավար ուսուցում 2022—2023 ուսումնական տարի, 3-րդ դասարան
Ուղղագրությունը և ուղղախոսությունը 10-րդ դասարանում:
Բարի գալուստ 7-րդ դասարանի ուսումնական նյութերի հեռավար դասընթացին: Մաղթում եմ բոլորիս արդյունավետ աշխատանքային ուսումնական տարի:
ՏՀՏ խմբակ
ՏՀՏ խմբակ