Ղրղզստանի մայրաքաղաք Բիշքեկում տեղի է ունեցել ԱՊՀ երկրների դպրոցական սննդի միջազգային համագումարը՝ «Դպրոցական սնունդ. ընդհանուր զարգացման վեկտոր» խորագրով:
Միջոցառմանը Հայաստանը ներկայացրել են ԿԶՆԱԿ հիմնադրամի «Դպրոցական սնունդ և երեխաների բարեկեցություն» հիմնարկի տնօրեն Սաթենիկ Մկրտչյանը և ՄԱԿ-ի Պարենի համաշխարհային ծրագրի հայաստանյան գրասենյակի ներկայացուցիչ Վահան Առաքելյանը։
Միջոցառման նպատակն էր մասնակից երկրների շրջանակում ստեղծել դպրոցական սննդի կազմակերպման ոլորտում փորձի փոխանակման հարթակ, բացահայտել ուսումնական հաստատություններում սննդի որակի և մատչելիության բարելավման գործում համագործակցության հեռանկարները, ինչպես նաև անդրադառնալ երեխաների ուսման ու առողջության վրա սննդի ազդեցության վերաբերյալ հետազոտություններին։
Հայաստանը համագումարում հանդես է եկել ոչ միայն որպես մասնակից, այլև «Դպրոցական սնունդ» ծրագրի հաջող իրականացման օրինակ։ ԴՍԵԲ հիմնարկի տնօրեն Սաթենիկ Մկրտչյանը ներկայացրել է ծրագրի զարգացման հիմնական ձեռքբերումները և ուղղությունները՝ առանցքային փաստերով, հիմնական բաղադրիչներով, հաջողության պատմություններով: Ներկայացվել է այն ճանապարհը, որը Հայաստանը հաղթահարել է ծրագրի մեկնարկից ի վեր՝ ՄԱԿ-ի Պարենի համաշխարհային ծրագրի, Ռուսաստանի Դաշնության ֆինանսական աջակցության և Ռուսաստանի Ճյուղային սննդի ինստիտուտի հետ համատեղ։
Դպրոցական ճաշարանների վերանորոգումից, կահավորումից, տաք սննդին անցումից հետո քայլ առ քայլ ծրագրի կառավարումը հանձնվել է ՀՀ կառավարությանը և 2023 թ. հուլիսին ամբողջովին ազգայնացվել: Այօոր ծրագրից օգտվում են ՀՀ բոլոր մարզերի 1000 դպրոցների 100.000-ից ավելի երեխաներ։
«Դպրոցական սնունդ և երեխաների բարեկեցություն» հիմնարկը վերահսկում է դպրոցներում ծրագրի իրականացումը, մշակում ճաշացանկեր, մասնագիտական դասընթացներ կազմակերպում ծրագրի շահագրգիռ կողմերի համար:
Համագումարին անդրադարձ է եղել նաև Լեռնային Ղարաբաղից բռնի տեղահանված երեխաներին սնունդով ապահովելու խնդրին: Նշվել է, որ հենց առաջին օրերից լուծվել է տարրական դասարանների երեխաների սննդի հարցը, և այժմ նրանք մյուս աշակերտների հետ միասին տաք և առողջ սնունդ են ստանում:
Որպես համաժողովի արդյունք՝ ամրագրվել է, որ ԱՊՀ երկրները հավատարիմ են մնում դպրոցական սննդի ընդլայնման և շարունակական զարգացման օրակարգին՝ որպես մարդկային կապիտալի զարգացման հզոր գործիք։ Նաև ձեռք է բերվել պայմանավորվածություն՝ «Դպրոցական սննդի» համագումարի շրջանակում հաջորդ հանդիպումը կազմակերպել 2024 թվականին Մոսկվայում։
Նյութի աղբյուրը. ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարություն
Բազմության և նրա տարրերի հասկացությունները մաթեմատիկայում սկզբնական հասկացություններ են: Բազմությունն իրարից տարբեր առարկաների, գաղափարների, օբյեկտների հավաքածու է : Հավաքածուի անդամները կոչվում են բազմության տարրեր: Սովորաբար բազմությունները նշանակվում են լատինական մեծատառերովÕœA,B,C...,…
Նորմը դա միմիյանց միջև հարաբերությունները կարգավորելու և ավելի ներդաշնակ համայնքներ ու հասարակություններ ձևավորելու նպատակով մարդկանց կողմից ստեղծված վարքագծի կանոն է: Նորմերը լինում են իրավական և բարոյական: 1. Իրավական նորմ՝ պարտադիր…
Ե՞րբ օգտագործել գնահատման աղյուսակը (ռուբրիկը) Ռուբրիկներն օգտագործվում են՝ 1. թիրախային թեմայի շուրջ աշակերտների կատարած հետազատության/ էսսեի գնահատման դեպքում: 2. ելույթի/պրեզենտացիայի գնահատման դեպքում: 3. հաղորդակցման հմտությունը, թիմով աշխատելու կարողունակությունը գնահատելիս: 4.…
Գնահատում Կրթական գնահատումը ուսումնական գործընթացի արդյունավետության և ուսուցման արդյունքների բացահայտման միջոց է; / Տես՝ Հանրակրթության պետական կրթակարգ. Միջնակարգ կրթության պետական չափորոշիչ, Երևան, «Անտարես», 2004/ Գնահատմամբ պարզվում է սովորողների և դպրոցների…
Դասի պլան Ես և շրջակա աշխարհը առարկայից Կաղապարի լրացման տեսաուղեցույց (https://drive.google.com/file/d/1MoCO3pXvgd4B8yHtapHUo24WDNtygZrw/view?usp=drive_link) Մեթոդական ուղեցույց (https://docs.google.com/document/d/1wL56E_w6CSzWXB__VmKmF4iMi8trsQGs/edit?usp=sharing&ouid=108287337791459882737&rtpof=true&sd=true)
Հեռավար ուսուցում 2022—2023 ուսումնական տարի, 5-րդ դասարան
Մուտքի խոսք Էռնեստ Հեմինգուեյի «Ծերունին և ծովը» վիպակը հանրակրթական դպրոցներում ուսումնասիրվում է 8-րդ դասարանում հինգ կամ վեց դասաժամով, որոնցից մեկ դասաժամ հատկացվում է գրողի կենսագրությանը, վիպակի ժանրային առանձնահատկությունների ուսուցմանը: Գրականության դասերին նորագույն մեթոդների ու հնարների հմտորեն կիրառումը մշտապես կարևոր բաղադրիչ է հանդիսացել ուսուցման նպատակին հասնելու համար: Մեթոդների ու հնարների բազմազանության մեջ ուսուցիչը պիտի կարողանա ընտրել թեմային համապատասխանող, համեմատաբար ավելի արդյունավետ, հետաքրքիր, ինչպես նաև սովորողների վերլուծական- քննադատական մտածողությունը զարգացնող միջոցներ, գործիքներ, թվային ռեսուրսներ: Արդյունավետ մեթոդների ընտրությունից է կախված առաջադրված նպատակի իրականացումը: «Ծերունին և ծովը» վիպակի դասավանդման մեթոդները կարող են լինել բազմաշերտ ու ընդգրկուն, ինչպիսին ստեղծագործությունն է: Թեման ուսումնասիրելիս խորհուրդ է տրվում առաջնորդվել ԽԻԿ համակարգով և աշակերտակենտրոն սկզբունքով, ուշադրություն դարձնել խաչվող կամ ընդհանրական հասկացություններին: Եռափուլ համակարգի առանձին փուլերում կիրառել համապատասխան մեթոդներ ու հնարներ, առաջադրանքներ: Դրանք հմտորեն համադրելու և նպատակահարմար կիրառելու դեպքում ուսուցիչը առավելագույն արդյունքի կհասնի:Պարտադիր չէ, որ այս աշխատանքում ընդգրկված բոլոր մեթոդներն ու հնարները կիրառվեն վերջնարդյունքի հասնելու համար: Գրականության ուսուցիչը կարող է դրանցից մի քանիսը հաջողությամբ կիրառել կամ դասը պլանավորելիս համատեղել իր նախընտրած մեթոդի հետ և հասնել ցանկալի արդյունքի:
Հեռավար ուսուցում 2022—2023 ուսումնական տարի, 3-րդ դասարան
Ուղղագրությունը և ուղղախոսությունը 10-րդ դասարանում:
Բարի գալուստ 7-րդ դասարանի ուսումնական նյութերի հեռավար դասընթացին: Մաղթում եմ բոլորիս արդյունավետ աշխատանքային ուսումնական տարի:
ՏՀՏ խմբակ
ՏՀՏ խմբակ